Kulinaria regionalne

Ludność Borowic jest w ogromnej większości ludnością napływową, stad nie zachowały się tutaj dawne przepisy kulinarne z tych okolic. Kuchnia miejscowa czerpie częściowo z tradycji śląskiej, częściowo z tradycji, które przywieźli ze sobą, ze swoich rodzinnych stron przybyli tu po wojnie obecni mieszkańcy, a częściowo z tradycji kuchni czeskiej.

Udało nam się jednak odnaleźć i wypróbować (głównie spośród przepisów czeskich) kilka przepisów kuchni karkonoskiej, które przedstawiamy poniżej. Podajemy przepisy, ponieważ potraw tych nie mamy możliwości zamówić w żadnej polskiej restauracji w Karkonoszach. Składniki, które występują najczęściej, to: grzyby, kwas chlebowy, kminek, cebula i jaja.


Do poniżej przedstawionych potraw nadają się jedynie grzyby leśne
Krkonosskie kyselo
(można przetłumaczyć jako żurek po karkonosku, choć jest to inna zupa, niż polski żurek, ale przygotowana z podobnych składników).
Miejscowy żurek to jedno z najstarszych i najbardziej popularnych dań ludzi na pogórzu karkonoskim. Jego podstawą jest kwas chlebowy z mąki żytniej. Można go przygotować samemu w kamionkowym garnku, zalewając chleb żytni ciepłą wodą i pozostawiając na kilka godzin. Dziś jednak kwas można kupić w każdej dobrej piekarni i sklepie z pieczywem. Nie nadaje się polski żurek w butelkach (dostępny w sklepach spożywczych), ponieważ jest on najczęściej przyprawiony czosnkiem i majerankiem. Najlepsza zupa to ta odgrzewana, na drugi dzień, dlatego gotuje się jej dużo. Dawniej jadło się ją trzy razy dziennie na wszystkie posiłki. Nie jest to jednak danie, którym można się najeść do syta. Zupę przygotowuje się w wielu wariantach, np. z wędzonką, zagęszczoną mąką, z grzankami z chleba. Spotkaliśmy nawet wersję z serem. Uwaga, zupa lubi się przypalać! Składniki: 150g kwasu chlebowego, garść suszonych grzybów, 2 jaja, 1 duża cebula, sól, kminek, pieprz cały, listek bobkowy, 2 łyżki masła, 200 g ziemniaków, 200 ml słodkiej śmietany, szklanka mleka, zielona pietruszka, ew. kawałek wędzonki i grzanki z chleba.
Suszone grzyby zalać woda, posypać kminkiem, dodać pieprz i listek bobkowy i ugotować, aż będą miękkie (kminek i listek można dodać do zupy później, pod koniec gotowania). Następnie dodać kwas zmieszany z mlekiem. Ziemniaki obrać i pokroić w kostkę i ugotować osobno, dodać do zupy dopiero na talerzu. Na patelni podsmażyć na maśle pokrojoną cebulkę i dodać surowe jajka. Wszystko razem dodać do zupy, posolić do smaku, dodać, śmietanę. Pod koniec gotowania można dodać pokrojoną w kostkę i podsmażoną wędzonkę. Podawać z posiekaną natką pietruszki i grzankami z chleba.

Zupa cebulowa po karkonosku
Składniki: 3 duże cebule, 4 łyżki masła, sól, mielony pieprz, wywar mięsny, kminek, pietruszka, 2 jaja, 1 łyżka maki, 2 świeże bułki, natka selera i pietruszki.
Bułki pokroić w kostkę i usmażyć na maśle grzanki. Na roztopionym maśle zrumienić krążki cebuli, posypać mąką, chwilkę opiec, zalać wywarem, rozmieszać i gotować ok. pół godziny. Przyprawić pieprzem, kminkiem i siekaną natką selera. Na koniec zagęścić całymi jajami (nie można dać się im mocno ściąć w zupie), dodać sól i natkę pietruszki. Podawać z grzankami.

Podkrkonosski hubnik (zapiekanka z grzybów)
Składniki: 300 g świeżych grzybów lub 40 g suszonych, 300 g kaszy jaglanej, 4 rogaliki, szklanka mleka, 1 jajo, pieprz, kminek, imbir, majeranek, czosnek, sól.
Kaszę jaglaną ugotować do miękkości w wodzie, w objętościach 1:2,5. Świeże grzyby pokroić i poddusić (suszone najpierw namoczyć przez dwie godziny). Rogaliki pokroić i namoczyć w mleku. Ugotowaną kaszę, grzyby i rogaliki wymieszać, dodać jajka i przyprawy. Upiec w piekarniku na złoty kolor. Można posypać owczym serem. Podawać z sałatkami.

Placki po karkonosku
Składniki: 5 ziemniaków, sól, mielony pieprz, majeranek, kminek, 300 g leśnych grzybów, 1 duża cebula, 4 jaja, 4 łyżki smalcu, 4 ząbki czosnku, 2 łyżki mąki, 2 łyżki bułki tartej, szklanka mleka.
Obrane ziemniaki zetrzeć na tarce, dodać 2 jaja, starty czosnek, mąkę, bułkę tartą, sól, pieprz, majeranek i kminek. Wymieszać i piec złotawe placki na roztopionym smalcu. Cebulę pokroić w kostkę, zeszklić na roztopionym smalcu, dodać plastry grzybów, podsmażyć, posolić, dodać dwa jajka (lekko ściąć i zamieszać). Nałożyć na placki i krótko zapiec. Podawać z sałatą.

Grzybowe knedliki po karkonosku
Składniki: 200 g świeżych grzybów leśnych, 6 bułek, 300 ml mleka, 2 jaja, sól, mielony pieprz, siekany szczypiorek, 50 g słoniny, 1 duża cebula, 4 łyżki mąki, 2 łyżki smalcu, 1 łyżka bułki tartej, gałka muszkatułowa.
Roztopić łyżkę smalcu, dodać pokrojoną w kostkę cebulę, lekko zeszklić, dodać pokrojone w kostkę bułki i smażyć. Rozmieszać jaja w mleku, posolić, dodać pieprz. Wlać do schłodzonej cebulki z bułką, odczekać 30 minut. Wyrobić ciasto dodając mąkę dobrze wymieszaną z bułką tartą. Pokroić słoninę w kostkę, roztopić i smażyć na niej pokrojone w plastry grzyby. Schłodzić i domieszać do ciasta dodając gałkę muszkatułową i szczypiorek. Z ciasta formować małe knedle i gotować w osolonej wodzie. Podawać z surówką z kapusty kiszonej.

Kluseczki karkonoskie
Składniki: 350 g mąki, 2 jaja, sól, szczypta proszku do pieczenia, 200 ml mleka, gałka muszkatułowa, 50 g słoniny, łyżka smalcu.
Do miski wsypać przesianą mąkę, wymieszać ją z solą i proszkiem do pieczenia, dodać mleko wymieszane z jajami, przyprawić gałka muszkatułową i dobrze wymieszać. Ciasto przetrzeć przez sito z dużymi otworami do osolonej, wrzącej wody. Gotować 5 minut. Kluseczki przed podaniem okrasić przesmażoną słoninką. Podawać jako dodatek do mięs, albo jako główne danie z duszoną kapustą kiszoną, czy grzybami.

Pasterska rolada wieprzowa
Składniki: 600 g boczku wieprzowego bez kości, sól, mielony biały pieprz, 100 ml słodkiej śmietanki, 50 g łuskanych orzechów laskowych, 2 jaja, 200 g mieszanego mięsa mielonego, 1 łyżka mąki, siekana natka pietruszki.
Boczek rozkroić tak, aby mieć jeden duży płat. Stłuc po obu stronach i posolić. Przygotować nadzienie: mięso mielone włożyć do miski, dodać całe jaja, śmietanę, sól, pieprz, mąkę, posiekane orzeszki, natkę pietruszki lub szczypiorek i dobrze wymieszać. Nadzienie ułożyć na płacie boczku, zrolować, obwiązać nitką lub spiąć klamrami, albo wykałaczkami. Posolić po wierzchu, piec w piekarniku podlewając wodą na złoty kolor. Roladę kroić w cienkie plastry i polewać powstałym sosem. Podawać z knedlikami i szpinakiem.